Nyabyeya, czyli Polacy w Ugandzie

My też kiedyś byliśmy uchodźcami. Uszliśmy ze Związku Radzieckiego w czasie II Wojny Światowej i doszliśmy do Ugandy. My, Polacy.

W latach 1942-1947 w dystrykcie Masindi, którego stolicą jest miasto Masindi, schronienie znalazło około pięciu tysięcy Polaków. Stworzono dla nich obozy podzielone na wioski, wybudowano Kościoły, szpitale, szkoły. Zapewniono (na tyle na ile pozwalał klimat) godne warunki do przeczekania złych czasów.

Od dawna obiecywałyśmy sobie z Gorreti babską wyprawę do Nyabyeya (to nazwa miejsca, w którym powstał obóz dla uchodźców). To tam zachował się polski Kościół, polski cmentarz i część budynków, w których żyli uchodźcy. Dziś wzięłyśmy nasz domowy motocykl i ruszyłyśmy w świat. Droga zajmuje około godziny i nie jest najlepszej jakości. Częściowo pokrywa się z tą, którą jedzie się do Jeziora Alberta, obecnie jest w lepszym stanie bo nie niszczą jej deszcze. Pora sucha generalnie trochę poprawia stan dróg lecz wiąże się z wszechobecnym kurzem. Kask służy więc nie tyle do ochrony w razie wypadku co ochronie przed wgryzaniem się pyłu w twarz, oczy i włosy. I chroni, muszę powiedzieć, dość licho (co możecie zobaczyć na zdjęciach, które zrobiła nam Hope po powrocie). Do tej pory powątpiewam czy się domyłam.

Polski Kościół w Nyabyeya jest piękny. Mieszkający obok katecheta od razu zauważył nasze przybycie, otworzył drzwi Kościoła, poprosił o wpis do księgi gości. Oprowadził nas także po polskim cmentarzu.

Pieszo udałyśmy się stamtąd do Nyabyeya Forestry College, który położony jest w miejscu dawnego obozu dla polskich uchodźców. Wieści o przybyciu gości rozchodzą się tutaj bardzo szybko, na jednej z ławek odnalazł nas więc koordynator spraw polsko-ugandyjskich w Nyabyeya. Pokazał nam, w którym z budynków mieszkali polscy chłopcy (głównie sieroty), w którym dziewczynki, gdzie mieściła się szkoła, szpital, domy lekarzy. Opowiedział, że Kościół wzniesiony był przez wdowy i ich dzieci. To bardzo duże szczęście dla mnie, że go spotkałyśmy. Najlepiej zapamiętuje się miejsce, o którym ktoś ci opowiedział.

W styczniu lub lutym czytałam o tym polskim Kościele w jednej z książek Polaka, który w 2010 i 2011 podróżował po Ugandzie. Dziś zobaczyłam to wszystko na własne oczy i po pierwsze poczułam, że dotykam historii, po drugie zaś, że tworzę tym samym historię własną, dość niesamowitą.

Jestem bardzo wdzięczna Ugandyjczykom za utrzymywanie tego miejsca w tak dobrym stanie i za utrzymywanie pamięci o nas, Polakach.

15 komentarzy